new scheme launched महाराष्ट्र राज्यात महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी एक महत्त्वपूर्ण आणि नाविन्यपूर्ण योजना लवकरच अंमलात येणार आहे. ‘लाडकी बहीण योजने’च्या यशस्वी अंमलबजावणीनंतर आता राज्य सरकारने महिलांच्या आर्थिक स्वावलंबनाच्या दिशेने पुढचे पाऊल टाकले आहे. उपमुख्यमंत्री आणि अर्थमंत्री अजित पवार यांनी नुकत्याच एका सार्वजनिक कार्यक्रमात या योजनेची रूपरेषा मांडली आहे.

व्यावसायिक महिलांसाठी दुहेरी फायद्याची योजना

अजित पवार यांनी स्पष्ट केले की, राज्य सरकार ‘लाडकी बहीण योजने’अंतर्गत मिळणाऱ्या मासिक आर्थिक मदतीसोबतच आता महिलांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी विशेष कर्ज योजना उपलब्ध करून देणार आहे. या योजनेचे वैशिष्ट्य म्हणजे कर्जाचे हप्ते सरकारकडूनच भरले जाणार आहेत. महिलांना त्यांच्या व्यावसायिक स्वप्नांना मूर्त स्वरूप देण्यासाठी ३० ते ४० हजार रुपयांचे कर्ज देण्याचा प्रस्ताव आहे.

“आमचे सरकार महिलांना केवळ आर्थिक मदत देण्यापुरते मर्यादित राहू इच्छित नाही. आम्ही त्यांना स्वतःच्या पायावर उभे राहण्यासाठी प्रोत्साहित करू इच्छितो,” असे अजित पवार यांनी नमूद केले.

कर्ज परतफेडीची जबाबदारी सरकारवर

या योजनेतील सर्वात महत्त्वाचा आणि नाविन्यपूर्ण पैलू म्हणजे महिलांना मिळणाऱ्या कर्जाची परतफेड सरकारकडून केली जाणार आहे. ‘लाडकी बहीण योजने’अंतर्गत महिलांना मिळणारे दरमहा दीड हजार रुपये याच कर्जाच्या हप्त्यासाठी वापरले जातील. अशा प्रकारे, महिलांना व्यवसाय सुरू करण्यासाठी भांडवल मिळेल आणि त्याचबरोबर कर्जाच्या ओझ्यापासूनही त्या मुक्त राहतील.

“आम्ही अशी यंत्रणा विकसित करत आहोत, ज्यामुळे महिलांना कर्ज मिळेल आणि त्याचा हप्ता आम्ही भरू. त्यामुळे त्यांना कोणत्याही आर्थिक तणावाशिवाय व्यवसाय सुरू करता येईल,” असे अजित पवार यांनी स्पष्ट केले.

सहकारी बँकांचा सहभाग

ही योजना अंमलात आणण्यासाठी राज्य सरकार काही निवडक जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँकांशी संवाद साधत आहे. नांदेड जिल्हा बँकेसोबतच इतर कार्यक्षम सहकारी बँकांमार्फत ही योजना राबवली जाणार आहे. या बँका महिलांना थेट त्यांच्या खात्यात कर्ज वितरित करतील आणि हप्त्याची रक्कम सरकारकडून थेट बँकेला अदा केली जाईल.

‘लाडकी बहीण योजना’ बंद होणार नाही – अफवांचे निरसन

काही विरोधकांकडून ‘लाडकी बहीण योजना’ बंद होणार असल्याच्या अफवा पसरवल्या जात होत्या. अजित पवार यांनी या वेळी ठामपणे सांगितले की, “ही अफवा पूर्णपणे चुकीची आहे. आमच्या सरकारने राज्यातील महिलांसाठी ‘लाडकी बहीण योजना’ सुरू केली आहे आणि आम्ही ती चालू ठेवणार आहेत. उलट, आम्ही या योजनेचा विस्तार करून महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी नवनवीन संधी उपलब्ध करून देत आहोत.”

योजनेमागील विचार आणि दूरदृष्टी

महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी सरकारने हाती घेतलेली ही योजना केवळ तात्पुरती आर्थिक मदत देण्यापुरती मर्यादित नाही. या योजनेमागील मुख्य उद्देश महिलांना आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी बनवणे हा आहे. जेव्हा महिला आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी होतात, तेव्हा त्या स्वतःच्या आणि कुटुंबाच्या भविष्यासाठी अधिक चांगले निर्णय घेऊ शकतात.

“जेव्हा महिला आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होतात, तेव्हा त्या स्वतःच्या आणि आपल्या कुटुंबाच्या भविष्यासाठी सुद्धा अधिक सक्षम निर्णय घेऊ शकतात. आमचा उद्देश महिलांना या महत्त्वपूर्ण प्रवासात सहाय्य करणे आहे,” असे अजित पवार यांनी सांगितले.

व्यावसायिक संधी आणि प्रशिक्षणाची तरतूद

केवळ कर्ज देऊन महिलांना व्यवसाय सुरू करण्यास प्रोत्साहित करणे पुरेसे नाही, हे समजून राज्य सरकार व्यावसायिक प्रशिक्षणाचीही तरतूद करणार आहे. अशा प्रकारे, महिलांना व्यवसाय सुरू करण्यासाठी भांडवलासोबतच आवश्यक ज्ञान आणि कौशल्येही मिळतील.

“आमचा उद्देश आहे की महिलांनी व्यवसायात यशस्वी व्हावे. यासाठी त्यांना केवळ आर्थिक मदत नव्हे तर आवश्यक प्रशिक्षणही दिले जाईल,” असे अजित पवार यांनी स्पष्ट केले.

योजनेचे लाभार्थी आणि पात्रता

ही योजना राज्यातील सर्व महिलांसाठी खुली असेल, परंतु ‘लाडकी बहीण योजने’चा लाभ घेणाऱ्या महिलांना प्राधान्य दिले जाईल. ज्या महिलांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करायचा आहे, परंतु भांडवलाच्या अभावामुळे त्या असे करू शकत नाहीत, अशा महिलांसाठी ही योजना अत्यंत उपयुक्त ठरणार आहे.

“आमच्या राज्यात लाखो महिला आहेत ज्यांना उद्योग करायचा आहे, पण त्यांच्याकडे पुरेसे भांडवल नाही. आता आम्ही त्यांच्यासाठी ही संधी उपलब्ध करून देत आहोत,” असे अजित पवार यांनी सांगितले.

योजनेची अंमलबजावणी आणि निरीक्षण

या योजनेची प्रभावी अंमलबजावणी आणि निरीक्षणासाठी एक विशेष समिती स्थापन केली जाणार आहे. ही समिती योजनेच्या अंमलबजावणीवर देखरेख ठेवण्यासोबतच, योजनेची प्रगती आणि परिणामांचेही मूल्यांकन करेल.

“आम्ही या योजनेची अंमलबजावणी पारदर्शकतेने करू आणि महिलांना या योजनेचा अधिकाधिक लाभ मिळावा यासाठी प्रयत्नशील राहू,” असे अजित पवार यांनी आश्वासन दिले.

योजनेचे अपेक्षित परिणाम

या योजनेच्या माध्यमातून हजारो महिलांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची संधी मिळणार आहे. यामुळे राज्यातील महिलांचे आर्थिक सक्षमीकरण होईल आणि त्यांच्या कुटुंबांचे जीवनमानही सुधारेल. महिलांचा आत्मविश्वास वाढण्यास मदत होईल आणि त्यांना समाजात एक नवीन ओळख मिळेल.

राज्यातील महिलांच्या प्रतिक्रिया

राज्यातील महिलांकडून या योजनेचे स्वागत केले जात आहे. अनेक महिलांनी या योजनेमुळे त्यांच्यासमोर नवीन संधी उपलब्ध झाल्याचे सांगितले आहे.

“मला नेहमीच स्वतःचा व्यवसाय सुरू करायचा होता, पण माझ्याकडे पुरेसे भांडवल नव्हते. या योजनेमुळे आता मला माझे स्वप्न पूर्ण करण्याची संधी मिळणार आहे,” असे पुणे येथील सुनीता पाटील यांनी सांगितले.

योजनेची भविष्यातील दिशा

अजित पवार यांनी सांगितले की, ही योजना भविष्यात अधिक व्यापक केली जाऊ शकते. महिलांच्या गरजा आणि प्रतिसादानुसार योजनेत वेळोवेळी आवश्यक बदल केले जातील.

“आमचा उद्देश महिलांना सक्षम बनवणे हा आहे आणि त्यासाठी आम्ही वेळोवेळी आवश्यक पावले उचलत राहू,” असे अजित पवार यांनी सांगितले.

महिला सक्षमीकरणाची नवी पहाट

राज्य सरकारने सुरू केलेली ही योजना महिलांच्या आर्थिक स्वावलंबनाच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेच्या माध्यमातून महिलांना केवळ आर्थिक मदत मिळणार नाही, तर त्यांना स्वतःच्या पायावर उभे राहण्याची संधीही मिळणार आहे. यामुळे राज्यातील महिलांचे सक्षमीकरण होऊन त्यांच्या आर्थिक आणि सामाजिक स्थितीत सुधारणा होईल.

व्यवसाय करणाऱ्या महिलांसाठी कर्ज योजना आणि त्याचा हप्ता सरकारकडून भरला जाणे, ही देशातील पहिलीच अभिनव योजना ठरू शकते. अशा प्रकारे महाराष्ट्र पुन्हा एकदा महिला सक्षमीकरणाच्या क्षेत्रात अग्रेसर ठरत आहे.

महिलांना स्वतःच्या पायावर उभे राहण्याची संधी देऊन, सरकार खऱ्या अर्थाने त्यांच्या सर्वांगीण विकासाची पावले उचलत आहे. ही योजना निश्चितच राज्यातील महिलांसाठी एक महत्त्वपूर्ण टप्पा ठरणार आहे.